DERRADEIRO MÓDULO: O MARCO INSTRUMENTAL DA ORIENTACION LABORAL.

Comezamos esta parte cunha introducción dos modelos de intervención en orientación laboral, desde o modelo didáctico, propio dun contexto educativo; pasando polo modelo de asesoramento, acompañamento ao longo do tempo as persoas interesadas en encontrar emprego; ata chegar ao modelo centrado nos recursos no que a orientación é máis un  proceso facilitador que traballa  pequenas metas a curto prazo no que  a proacción, o incremento da motivación e o mantemento das actividades de inserción laboral son o eixe da intervención.

Todos eles serán postos en práctica polo/a  orientador/a de xeito selectivo adaptándose ás realidades cambiantes das persoas desempregadas.

Ademáis, a heteroxeneidade que presenta o colectivo de desempregados, xunto co peculiar contexto sociocultural no que se desenvolve a busca de emprego,  fan que sexa necesaria unha atención individualizada.

Despois desta pequena introducción, os principios nos que debe basearse a orientación laboral xa veñen sós: individualización, flexibilidade, desenvolvemento e busca da autonomía.

Por outra banda,  non podemos esquecer a potenciación dos servizos de orientación no ámbito comunitario e social para acadar a igualdade e inclusión social de colectivos que se atopan en desvantaxe no acceso ao mercado de traballo.

Ao ver o perfil do orientador e as competencias que se lle presupoñen, vemos o arduo que é o exercicio desta profesión. Se nos damos conta que abrangue coñecementos relacionados con distintas disciplinas comprendemos a heteroxeneidade de perfís que presentamos os técnicos de orientación.

O orientador, para desenvolver ben seu traballo, debe contar con moitos coñecementos e cada vez se ten que especializar máis, sen que sexa suficiente saber un pouco de todo pero nada en profundidade. Ante a dificultade deste reto, lembro  a axuda que nos vai brindar todo o que aprendemos no módulo transversal das TIC, especialmente todas as ferramentas para a curación de contidos.

O orientador debe coñecer perfectamente as técnicas de busca de emprego manexando o eido das novas tecnoloxías para o acceso diario ás ofertas de emprego e a inmediata defusión aos desempregados, detectando as ofertas falsas ou xa cubertas, que non é doado.

Boto en falta o establecemento de canles ou redes de comunicación permanente entre  os sectores implicados na busca de emprego: empresas, sindicatos, administración local, consellerías, oficinas de emprego, empresas de formación, en xeral axentes sociais e económicos, que teñan como finalidade o acceso ao emprego e a creación de sinerxias, especialmente no ámbito rural.

Por outra banda, no exercicio dunha orientación laboral individualizada de calidade en colectivos con maiores dificultades, ponse de manifesto a utilidade dunha metodoloxía que guíe ao técnico no proceso de orientación e dea as pautas ao orientado do significado do seu compromiso.Estamos a falar o itinerario personalizado de inserción laboral, obxecto dun tema do curso no que se fai un estudo exhaustivo do obxectivo e as fases do mesmo.

No desenvolvemento do traballo de orientación, temos que manexar as técnicas de entrevista de orientación laboral e de selección por competencias.

A primeira emprégase con obxectivos de asesoramento e como medio de selección de personal para determinar a adecuación do/a candidato/a a un determinado posto de traballo e a segunda, a selección por competencias, ademáis permite diferenciar o rendemento medio do excelente, as condutas e maneiras de facer dos que presentan un resultado excelente.

Poder, saber e querer, serán as tres variables que terá de demostrar o entrevistado e avaliar o entrevistador.

É conveniente coñecer en profundidade como manexarnos munha entrevista. Aínda que sexan detalles que nos poidan parecer superfluos e se ben a naturalidade- penso eu- é o mellor, hai determinados comportamentos que hai que evitar a toda costa e unha pequena cousiña pode ser trascendente, totalmente trascendente.

Practicamos a entrevista con dúas expertas en selección de personal donde comprobamos a conveniencia de respectar certas regras de ouro.

 Hoxe en día, cando se fai unha selección para postos de certo nivel, e incluso postos máis baixos, como hai moita competencia, se presupón nos candidatos a súa capacidade pero hai que demostrar  a competencia.

Merece unha atención especial no exercicio da orientación laboral a análise de postos de traballo. É tarefa fundamental para calquera orientador o coñecemento dos postos de traballo existentes e os potenciais xeradores de ocupación así como as características principais que definen cada unha das ocupacións.

A análise funcional da ocupación servirá para ir enfocando o proceso de orientación e para que a persoa non só quede cos requisitos básicos da oferta, senón que afonde nas competencias laborais que ten que poñer en xogo no posto de traballo para finalmente agrupar o conxunto de competencias no seu tipo: técnicas, de base ou transversais.

 Ao facer un estudo de ocupacións vemos que empeza a ser extenso o catálogo de novas profesións e ocupacions, especialmente relacionadas coas novas tecnoloxías e, unha vez máis, o orientador debe estar ben informado e coñecer estas profesións.

Analizamos tamén a prospección do mercado de traballo, entendida como “a acción de informar, asesorar e detectar necesidades das empresas, así como achegar solución, ademáis de sensibilizar ao empresariado, sobre os colectivos obxecto de inserción laboral e das súas oportunidades como traballadores ou outros aspectos de interese para o desenvolvemento de actitudes de responsabilidade social”.

Vimos as fases da prospección: preparatoria, planificación, de traballo de campo e de avaliación e seguimento; así como as fontes e información para a prospección, as técnicas de recollida de información, entre elas a entrevista.

Estudamos as técnicas e ferramentas para o acceso ao emprego e o autoemprego así como a elaboración do plan de empresa.

Respecto das primeiras son un recurso habitual no noso traballo pero sempre hai que estar actualizando para adaptarnos ás novas tendencias e as ferramentas máis innovadoras.

Vimos como se esta a promocionar o networking e contáronnos en directo experiencias de persoas que o poñen en práctica con criterios innovadores. Coñecemos unha experiencia de coworking e outros casos interesantes, e cercanos, de emprendemento.

Quíxose salientar a  importancia que ten en Galicia o cooperativismo, forma asequible de atopar traballo, con persoas que teñen intereses afines ou complemetarios e estiveron entre nosotros distintos representantes do cooperativismo galego.

E finalmente, o plan de empresa, materia estrela e obxecto do traballo final;  polo tanto materia na que afondamos especialmente.

No eido do emprendemento, os orientadores podemos facer un bo traballo detectando ideas emprendedoras coa posibilidade de poñer en contacto persoas con interese en levar a cabo proxectos emprendedores e motivalos de cara ao autoemprego, así como derivalos cara outros organismos, institucións ou técnicos competentes.

Tamén vimos iniciativas de emprendemento social nas que con pouco investimento se fai un gran labor social.

En moitos casos o importante é ter una boa idea, un obxectivo realista, ganas de traballar e capacidade para asumir o risco, o demáis pode vir rodado; incluso os problemas de financiamento poden subsanarse con modalidades novidosas de acceso ao crédito, como pode ser o crowdfunding.

                                   " A innovación non é cuestión de diñeiro, é cuestión de persoas"
                                                                           Steve Jobs

E xa, para rematar, una reflexión: unha vez rematado o derradeiro módulo do curso comeza o traballo de organizar toda a documentación e información, asentar ideas e sacarlle o máximo partido ao aprendido poñéndoo ao servizo dos nosos usuarios…....O CURSO ACABA DE COMEZAR!